انسان و حیوان

انسان و حیوان اثری است که صادق هدایت دربارهٔ رابطه امروز انسان و حیوان، و رابطهٔ ایده الی که باید جایگزین آن شود، به تالیف دراورده است. این بیت در آغاز کتاب آمده است: «میازار موری که دانه کش است – که جان دارد و جان شیرین خوش است». او در این کتاب با استفاده از آرای علمی و فلسفی ادعا می‌کند که انسان در حقیقت موجودی گیاه خوار است و طبیعتش چنین است و از طرف دیگر حیوانات نیز دارای شعور و احساس و عاطفه هستند اما انسان با رفتار غلط و منفعت طلبانه‌ای که دارد دائما در حال آزار رساندن و رنجاندن دیگر حیوانات است. پس تغییر رژیم غذایی و کنار گذاشتن آزار و اذیت حیوانات نه تنها به نفع خود انسان بلکه بخشی از حق و حقوق دیگر حیوانات است که انسان باید آنرا بپذیرد. صادق هدایت در این کتاب سعی دارد با استناد به مدارک و شواهد علمی، دیدگاه‌های خود در زمینهٔ حق و حقوق حیوانات را اثبات کند و در این راه از ذوق ادبی و قلم توانمند خود نیز بهره گرفته است. در نهایت کتاب را با این بیت به پایان می‌رساند: «مباش در پی آزار و هر چه خواهی کن – که در طریقت ما غیر از این گناهی نیست».