غلامان خاصه

سلسلهٔ صفویه از نظر سیاسی، فرهنگی، و اقتصادی نمایندهٔ اوج اقتدار و اعتبار ایران در آغاز تاریخ معاصرش بود. شواهد آن – تأسیس دولت ملی، توسعهٔ نظامی، رونق اقتصادی، و نقاشی و معماری بدیع – بر کسی پوشیده نیست. آن‌چه کم‌تر می‌دانیم این است که کامیابی‌های آنان تا چه اندازه وابسته به – و برخاسته از – کار جماعت نخبه‌ای بود که از خارج به ایران آمده بودند: غلامان قفقازی و بازرگانان ارمنی. این عده با پشتیبانی شاه عباس و جانشینانش پایه‌های حیات سیاسی، اقتصادی، و فرهنگی صفویه را ساختند. اثر حاضر نشان می‌دهد که غلامان، پس از آن‌که اسلام آوردند، چگونه در ایجاد قاموس تازه‌ای برای حکومت صفوی سهیم شدند. دیدگاه‌هایی که از نقش‌های چندگانهٔ دربار صفوی عرضه می‌شود پرتو روشنگری بر جایگاه غلامان نخبه در نظام‌های همگون حاکم بر اقتصادهای سیاسی امپراتوری‌های مملوک، عثمانی، صفوی، و همچنین دوره‌های متقدم‌تر غزنوی و سلجوقی و نخستین شاهان صفوی می‌افکند و سهمی بی‌بدیل در افزایش شناخت ما از تاریخ جهان اسلام در قرون شانزدهم تا هجدهم (میلادی) پیدا می‌کند. اثر حاضر منبع ارزشمندی برای دانشجویان و پژوهندگان این دورهٔ تاریخی خواهد بود.