جستارهای منطقی

از گذشته این گفته رایج بوده است که «منطق علمی ابزاری و مقدم بر سایر علوم است». همچنین گفته می‌شد «علم منطق به تقویت قوه استدلال افراد می‌انجامد». اما امروزه هر دو مدعای مذکور در معرض تردید است. گویا نه علم منطق تقدمی بر سایر علوم دارد، و نه پیشرفت آن قوه استدلال آدمیان را پرورش داده است. علم منطق (چه ارسطویی و چه ریاضی) دارای هویت علمی ‌(اصل موضوعی)، و لذا تکثرپذیر است. هر علمی با مقدماتی آغاز می‌شود و پیش‌فرض‌هایی دارد. در مقابل، خودِ قوه استدلال بشری هویتی عملی (قاعده‌ای) دارد و همین موجب می‌شود انسان‌ها قادر بر تفاهم و انتقاد باشند. منطق، به عنوان علم، در عرض سایر علوم است و چنین نیست که علوم دیگر بر آن وابسته باشند،‌ ولی منطق، به عنوان ابزار، هنری است که تمام افراد بر آن سرشته شده‌اند. در این مجموعه جوانب این مدعیات بررسی و مستدل شده است.